Hawikom Serning Dal 17 Nak ( A Donghnak A Si Cang)

                              Dal Hleisarihnak

                         HAWI KOMHNING THA

Mi nih dik lo le palh ngai ah kan ruat ko hna hmanhsehlaw, kanmah cu dik ngai le palhnak ngei ah i ruat hleng lo in thiam kan i coter. New York khuapi chung ah mipi nih an ttih taktak mi; palik zakhat leng nih an dawi i an kawl lengmang mi pa cu caan saupi hnu ah an tlaih i biaceihnak zung nih a kong an ceih i thah ding in bia an chah. Lektthik tthutdan ah an tthutter i an thah mipa Crowley an timi hmanh nih mi a thah ruangah sualphawt a simi cu a ruahning phundang a si. Palik a thahmi zong a mah le amah a vennak a si tiah thiam aa cuh. Mi nih misual an ti i lampi ton i vun suksual hmanh ah mi a that duhmi, ingchiat le thintawi ah chimpit a si mi hmanh nih mi ttha lo ah chiahmi a si mi le ka ttha tiah a ti nakah cun, “Ka lungchung ah hin lung retheihnak, nunnemnak le aho mi zei sin hmanh i faknak pek duh lonak thinlung ka ngei tiah,” a ti ve ko.

Voikhat cu America ram ah mi ttihnung bik ah an chim i an fale tthihnak ah an hman mi, cu

tluk in a sual mi pa Al Capona an timi zong nih,“Ka caan tam bik cu mi lunglawmhter nak, mi bawmhchanhnak le an herhmi tuahpiak nakin ka hman dih. Ka sin i a kir tthan mi cu thangchiat, kongceih le lih puh a si i misual bantuk in kawl i tlaih dingtu ka rak si,” a rak ti. America ram thonginn minthang Sing Sing timi thonginn ah thongtla cawngtu bawi pakhat nih, “Hika thongtla mi tlawmte lawng nih hin misual ah an i ruat. A tam deuh cu nangmah le keimah bantuk in mi ttha, thil tthalo tuah i an puhmi hna zong thil ttha tuah timh ruang, cu ruang kha ruang a si tiah ngaihthiam halnak le nawlnak bia an chim kho dih.

Mi sual bik le mi ttihnung bik ah kan ruah mi hna hmanh nih cu bantuk in thianghlim le mi ttha ah an i ruat va si kaw, nifate kan komh mi hna le kan hmuhmi hna hi cu ttha ngai ah a ruatmi, soi awk um lo, ka si tiah a ruatmi ah ruat ko hna. Soiawk an va si zong hmanh ah, tlin lonak an va ngeih zongah nang le kei nih rak chimhhrin le rak cawnpiak, rak soisel hau lo ah an i ruat ko lai. Mi soisel hi i hawikomhnak ah a ttha lomi le san a tlai lomi, i ngamhtlaknak le i tlaihchannak nakin i huatnak a hringtu a si deuh tawn.

Abraham Lincoln a thih lio ah Secretary of war Mr. Stanton nih, “Vawleicung ah uktu le hruaitu vialte lakah a tlamtling bik,” tiah a ruak thlahnak ah a chim. Hika zawn ah hin Abraham Lincoln hmanh kha a rak tlamtling lo i a si lai. Mi a soi i an thin a hunter ruangah velh an i tim i an hawile nih tlai hna hlah sehlaw innrang hmanh hngak manh lo in a thi diam hnga. Asinain, mi soisel le thangchiat a tthathnem lo ning a hngalh phah. Cu hnu cun mi soisel le thangchiat lo in, mi kip sinah tthatnak langhter cu a biatung le a tlaihtleng ah a cang. ‘Soisel hlah, soisel in na um nakhnga lo’ timi hi a caang thim a si. A nupi nih khawchak lei mi pawl a soisel hna hmanh ah, “Kha ti khan mawhchiat sawsawh hna hlah, an dirhmun ah dir usih law, zei hlei kan si men lai lo,” tiah a ti.

Mi zeimaw kha a ziaza le a nunning thlenter na duh maw? Cucu na duh a si ahcun, a ca ah thilttha tuah a duhtu na si. Amah belte nangmah in a hram na thok a hau kho men. Mi an nun thlen le remh kan duh, kan i zuam, kan caan zong kan pek, kan ngeihchun chawva zong kan sian ko, asinain kanmah i remh awk kan ngeihmi cu kan philh diam tawn. Mi mit hnawm hi kan mit hnawmnak ngan deuh tuk in kan hmuh tawn. Tuluk mifim Confucius zong nih, “Mah le hleithlak hmanh a thianh lo mi nih mi innchung ah a ummi hmunthur huat lo ding le soisel lo ding,” a ti. Zawng nih a tawkheng a hmu lo i mi tawkheng a soi an timi hi zawng taktak a si rua kan ti; a rak si lo, kanmah tu hi kan rak si.

Mi nih huat mi le rem lo mi phun si kan duh ahcun thaizing thok in mi soisel ding a si ko, cu nih cun kan nun chung ral a kan pek cio ko lai. Mi soisel le thangchiat hi meici ttihnung tukmi, mi an i duhnak le an i uanthlarnak zen alhter khotu le puahter khotu a si.

Hawikomh mi hna paohpaoh zei lei hoih hmanh in na soisel hna lo le an thangchiat lote in na um ahcun aho hmanh nih an in soisel lai lo. Kan mah nun hmanh tthat hleng ttung lo in mi nun thlen le remh kan i timh tawnmi hi kan tuah lo ding kan tuahmi tu a si deuh ttheu

tawn. Mah le mah hi kawmitti tuah i mi kongceih kan hmang tawn. Hihi a tthat loning na hngalh duh ahcun mi vun soisel hna law na hngalh colh ko lai. Mi zei hmanh hi an theih ah maw an theih lo ah maw soisel hna hlah.

Note: Pu Kio Luai nih Hawikom Serning timi cauk a tialmi chungta lakchin mi a si....