Nihin Khrihfami Hna Nih Pathian Kan Biakning

Salai Bawi Hlei Hu

Biahramdomhnak:

Nihin Khrihfami cu a ding i a felmi Pathian zumhtu le hnu zulhtu khrihfabu le miphun pakhat kan si. Nihin vawleicung ahhin fimthiamnak hi a sang i chan zong ai thleng cuahmah i khrihfami hna nih kan Pathian kan biakning zong hi chan nih a kalpi mi chung ahhin aa thleng ngai ve. Kan nunning, ruahning, hmuhning, le Pathian kan biakning zong hi 19^st, 20st  Century he tahchunh ahcun tampi a rak i thleng ve ngai. Abikin nihin Chin miphun  nih Pathian kan biakning le kan thangtthatning ahhin kan i thlennak tampi hmuh khawh a si.

Chin miphun le Khrihfa:

Chin miphun cu kawl nih an rak ukmi miphun pakhat kan rak si ve ko nain kawlca le kawl nun phun nih a tthanchoter mi miphun cu kan si lo. Chin miphun cu Pathian nih Israel miphun a hruai hna bantuk tein an kan hruai i thluachuah a pekmi miphun pakhat kan si . A luancia 1899 ah Rev. Arthur E. Carson le A thaisung Nu Laura Carson cu Pathian nih American Baptish Mission hmangin Chinram ah an rak thlah hna. Anmah Nuva hmang in kan Chinram cu Pathian thawngtthabia meiceu cu kan Chin miphun he tthen awk ttha loin nihin tiang a ceu cang. Kum 1983  in (CCOC) nih  Chin ramkulh chung vialte cu dinh caan hmanh ngei loin kum 100 renglo Pathian rianttuan tthan a si. Cucaah Chin miphun cu Pathian bia in a tthancho mi miphun pakhat kan rak si hrim ko tiin rak hmuh khawh a si. Nihin ahcun “Second round”  ramthar rian ttuan tthan dingah ICBM nih 13 july 2013 thokin Pathian rianttuan tthan dingah Pathian sinah an pekchan i a takin Lai khuate zongah ramthar rianttuan an ithok tthan caah nihin a lamkip in Pathian nih thluachuah an kan pek hrim ko ti hi hmuh le theih kawh a si.

Nihin Pathian kan biakning:

Nihin Chin miphun cu khrihfa kan rak sinak in kum 100 renglo kan si ve cang. Nihin Pathian nih a kan dawt a kan umpi i hlan lio ahcun Crusade le Camping timi hi a rak tlawm tuk Pathian rian ttuantu zong hi an rak um rua lo ti tluk bak in rak ruat ve mi miphun pakhat sinah kan rak um. Sihmansehlaw nihin ahcun khrihfami zong a lamkip in kan tthancho ve cang caah khoikaa/khuazei kan umnak poah ah Pathian rianttuan khawh dingin kanmah le sining tein rian kan rak ngei ve cang. Nihin khrihfabu nih a bik in Pathian rian kan ttuanmi cu Mission, ngahttah zohkhenh, Evengilist, le Bible sianginn phundang le lamdang tampi in nihin Pathian rian cu mah le sining tein rak ttuan cio a si. Hi tin kan zumhnak a tthancho kan ti lio ah micheukhat khrihfami nih Pathian kan biakning le kan thangtthatning hi hlan lio kan Pipu hna chan  nakin kan zumhnak le kan biakning hi kan daithlang deuh sual maw timi hi ruah awk tampi a um. Nihin ah kan chungkhar, kan khua, kan ram le kan khirhfabu zoh tikah lungrualnak um lo. Tuchan khrihfabu mifim thiamsang tampi an rak chuak tikah buu tthen a tam, Khrihfabu kan i zohkhenh ningah lung i khatlo lungruallonak tampi a rak chuak/um hi kan khrihfabu sinak ah kan daithlannak le lungput tthatlo zawtnak kan ngeihmi hi a rak langhkhun timi hi rak hmuh khawh a si. Cucaah nihin Pathian zumhtu khrihfami nih kan biak mi Pathian cu "lam le biaktak le nunnak" a ngeih mi a si i mi cungah zawnruahnak/dawtnak a ngeih i zeitik hmanh ah a mah zumhtu a fale cung ah thleidangnak a ngei lomi a si kha philh hna hlah usih. Mah kan biak/thangtthat tik zongah thlarau le biaktak in thangtthat/biak khawhtu i zuam hna usih. Nihin Pathian biakinn kal i thlacam/hlasak etc lawng khi Pathian thangtthat le biak cu asi lo. Nihin a mah a thangtthat/biaktu hna nih cun a rian hrim kha pumpak in ttuan caan a si cang.

Nihin Khrifabu:

Nihin Pathian kan biakning le kan thangtthatning ahhin kan lung ai rual i Pakhat le pakhat kan i dawt ahcun kan thazaang zong hi a tthawng. Cu lio ah a cheukhat khrihfabu member’s kan caah cun pumh le Pathian biakinn kal hi zulhphung bantukin kan i ruah. Nihin Krihfami nih kan biakmi Pathian zumhlo in a mah fimthiamnak ai bochan mi khrihfabu/khrihfami hna zong kan miphun lakah tampi rak um a si. Kan ruah awk: Khrihfami hna nih Pathian kan biak tikah Rev, Pastor, President, Founder, Degree, Sayakyi,Sipuazi, Queen&King, Boss etc.. hna pawl hi kan uar tuk sual maw? Kan Khrihfa sinak zong a kan hrawktu a si sual maw ti hi biatak ngai in kan ruah awk a si. Nihin Pathian kan biak tikah kan ngei awk lungput : Tangdornak, Dawtnak, vawlei pumsaduhnak hrial/kaltak etc..hna hi Pathian kan biaknak ah kan theih awk le kan i nunpi ve awk ahhin a herh. Cu caah Pathian kan biak tik le kan thangtthat tikah hin a caan upat thiam hna usih. Dawtnak, zaangfahnak, lungrualnak,dinfelnak le pakhat le pakhat kar lakah rualremnak ngei in kan um a si le rian kan ttuantti a si ahcun a mah kan biakning le kan zumhnak zongah hmunkhatte ah kar kan hlan tti kho lai i kan biakning zong a fek chin ko lai. Teinak cu Pathian kut chungah a ummi a si bantukte in a mah kha dingfelte in le a hmaika ah zumh-awk tlak salttha kan si ko a si ahcun a mah nih teinak suiluchin cu a kan pek hrim ko lai. Khoika kan um zongah kan biakning le kan zumhning i thleng lo tein kan biak i kan zumh khawh peng nak ding caah a mah nih kan umpi peng ko seh.” Jesuh Khrih cu “ Nizan le nihin le zungzal in a mah ning a si ko”. Kan biakning zong nizan, nihin le zungzal in a mah ning sihram ko seh. Thiamsang deuh nih an chim relmi poah kha zumh colh le zulh colh ai timhmi khrifabu si loin kan biaknak ah zumhnak fehter in a dir khomi zumhtu ttha situ kan i zuam deuh awk a si.

Pathian Rianttuantu:

Pathian nih a thimmi hna Rev.. Pastor’s te le Even etc pawl zong nih Pathian rianttuan tikah i ralring dingah  a herh ngai mi hna cu; Menber’s cung ah kan ngei mi lungput hi a si. A cheukhat Rev., Pastor’s le Even pawl hna cu Menber’s sinah thlacam kan vah tik zong ah pek kho deuhmi sin lawng ah kal peng a si lo ah Menber’s cio cio hmanh ah nawl ngai deuh chim cawnpiak a hau lomi pawl hna duhdawt deuhnak lungput le Member’s chung ah zudin le chim cawnpiak a herh deuhmi hna cu member’s chung in an chuak zong ah a poi lo timi lungput etc pawl hi i ralring ngai a haumi a si. “ Jesus Christ nih kei cu miding le mifel mi hna tlanh awk le khamh awk ah ka rak ra lo, Misual mi hna khamh awk le tlanh awk ka rak ra” tiah a chim mi bia nitin rianttuannak suttung pakhat bantuk tein i chia le i tar zong a herh chih mi a si.

Biadonghnak:

A cunglei i kan rak ttial/chim cang bantuk tein minung pakhat, khua pakhat, ram pakhat etc ..nih Pathian kan biakning le kan thangtthatning a tthancho le tthancho lo timi hi nihin khrihfabu pumpak nih kan sining cuai kan i thlai i kan i zoh/hmuh khawh a si ahcun hmailei Pathian kan biaknak le kan thangtthatnak zongah a lamkip in kan tthancho hrim ko lai.