Tlang
sangpi cung i vulei chiatnak, lungpang lak i a kheu mi, a kung zong tha ngai in
a kheu kho lomi ngerh ngekngok in a kheu mi Chokhlei kung nih par dawh
ngai borh tein a par bantuk in Chin miphun zong hi vulei cung mihphun vialte
lakah a hme bik miphun, vulei chiatnak, tlangsangpi, lungpang lak le horkuang
lakah a ummi miphun kan si. Kan ram ah lei tang thil chuak zei hmanh kan
ngei lo. Cu lawng zong a si rih lo, kan pumrua zong miphun dang kan tia lo. Kan
hni puan hrukaih zong miphun dang hruk aih ning he kan i lo lo. Biar ai kaih
men mi miphun kan si. Kan thinlung zong nih miphun dang kan phan hna lo.
Fimthiamnak ah miphun dang kan can fawn hna lo. Cu tluk in a niam mi a si fak
mi, theih hngalhnak zongah miphun dang kan tluk hna lo. Cu tluk in a niam mi
miphun kan rak si.
Asinain, vulei cung miphun vialte
lakah kan chunglei in kan rak i dawhnak, iang kan rak ngeihnak a rak um ve. Cu
cu kan chung lei a ummi kan lungthin, kan lungput, kan nun zia hna kha a rak
si. Cu cu vulei pi hmuh/theih in a si. Vulei cung Ralpi World War 1,2 lio
zongah an bawi le congtu ah an rak zumh bik mi le an rak i bochan bik hna i, an
bawi le congtu ah an rak i chiah hna. Zei catiah hlan lio kan pi le kan pu hna
cu -- (a) An ral a tha, (b) An rak ding fel (c) Zumhawk an rak tlak (d) Dawtnak
an rak ngei (e) Toidornak an rak ngei (f) Nawl an rak ngai (g) Zawnruahnak
lungthin an rak ngei (h) Tthitsa an rak ngei (i) Thilfir a rak um bal lo
(j) Mah zawn lawng ruahnak an rak ngei lo (k) Midang kha va nekneih an rak
hmang lo (l) A hman lo ningin chawva hmuh an rak i tim ballo. Cu caah kan
miphun hmelchunhnak ah Vapual an rak hman. Kan miphun hmelchunhnak ah
Vapual an rak hman hi nan nunnak zoh tikah an rak i tlak taktak.
Vapual nunnak tlawnpal in kan zoh ta
lai. Vapual hi nu pa in khua a sa mi an si. An nu nih a ti a tlumh tikah a kua
kha a lengin fek ttipttep in ai phih kenh i mizei hmanh nih baoh khawh lo
dingin an tuah hnu ah a hmur tlum te lawngin a kua an onh. Cu tikah an pa hi
hna ngam tein rawl a kawl tawn. Vapual hi an ei miphun hi a tlawm caah lam hla
pi ah rawl an kawl tawn. An rawl kawl nak hi a hlat caah tih a nung ngai.
Asinain an nu caah ral tha ngai in an pa nih rawl a kawl tawn. Cu tikah an
pa a tlun hlan lo cu an nu midang nih rawl an pek zong ah a ei duh lo. A duh
tuk mi rawl hmanh kha a ka hram ah chiah zongah a ei lo. An pa kha ram vai pawl
nih an rak thah a si le rawl ei loin thih tiang a um mi a si. An pa zong nih
rawl a kawl tikah a mah paw khimnak dingah an nu theih lo in rawl a ei hmasa
ballo. Ai zuan pi i an nu kha a pek hmasa hnu lawngah a ei. A rawl a ttam tuk
tikah tisor tangah a thli tein a ei tawn i cu a ei a si ahcun a nu nunnak taksa
nih a rak theih i a kua ai phih kanh i a bu chungah a thi tawn. Cu tluk in a
ral a tha mi,Tthitsa a ngei mi va, dawtnak a ngei mi, zawnruahnak a ngei
mi,dinnak a ttanh mi, toidornak a ngei mi Vapual nunnak cu ai tahchunh mi
an rak si. Hlan lio kan pupa nunnak zoh tikah Vapual an i tahchunh hi an palh
hrimhrim ve lo. Zeicatiah a nunnak zohkheek tikah an i lo taktak.
Asiahteh, Khrihfa nun phung ah ai
thleng cang mi, tuchun Chin miphun nih nunnak kan zoh ah teh Vapual hi
kan miphun hmelchunhnak "Thantar" ah ai tar ngam ding kan si maw? ti
hi kan zoh lai.
Kan ral a chiat ning- Kan miphun kan
ram, kan peng kan tlang, kan khua le kan Khrihfabu caah kan ral a chiat
ning. Van hro men le thil ttihnung deuh paoh ah midang kan tarh hna. Kan mah
nih zei hmanh kan ngamh lo ning, Miphun le ram caah thih kan tih ning,
thangchiat kan tih ning, midang huat kan tih ning. A ral a tha mi pakhat hmanh
hmuh khawh an si ti lo. Mi ralchia lawng te kan si dih. Bible hrimhrim nih ral
chiat a kan cawnpiak ballo. Ral thatnak tu a kan cawn piak. Mi ral chia miphun
cu miphun dang an tluk kho bal hna lo.
Kan din lo ning-- A dik lo ningin mi
thil, mi rawl mi phaisa kan ei. A dih lo ningin zung tthu kip nih kan mah
le hmunhma zawn cio ah mi phaisa a lak ka in kan ei. Khua te khuabawi tlang tiangin
a dik lo ning in khuami phaisa kan ei. Cu lawng zong a si rih lo biaknak lei
tiangin khrihfabu phaisa kan ei. Khual tlawng mi thil cah tik zongah a dik lo
ningin "Vauchiar" kan tuah. Kan miphun nunnak zoh tikah dinnak hi
tindum tia zong a um ti lo.
Zumhawk kan tlak lo ning-- Kan
miphun le kan ram, Khrihfabu caah a hodah a dir lai kan ti tikah , a thli
tein ei hmuar a hmang mi lawng te, mi ralchia lawngte, dinnak a ttanh lo mi
lawngte kan si tikah hohmanh zumhawk kan tlak ti lo. Kan miphun chung zoh tikah
zumhawk a tlak mi hmuh khawh an si ti lo.
Dawtnak nun-- Miphun le ram Peng le
tlang le khua le Khrihfabu cu chim lo kan mah chung chuak u le nau le nu le pa,
pi le pu cung hmanh ah dawtnak kan ngei ti lo. Ram le miphun, peng le tlang,
sang le zawl le khrihfa bu caah rian kan tuan kan ti i mah ca lawng tein rian
kan tuan. Kan miphun chungah dawtnak nun a ngei mi cu kawl len zongah hmuh
khawh ding a si ti lo.
Toidornak nun-- Mahnak hrut deuh,
mah nak der deuh, mah nak siifak deuh le mah nak hngakchia deuh cung toidor cu
chim lo. Mah nak upa deuh, mahnak a rum deuh, mah nak fim deuh, mah nak catang
sang deuh, mah nak thil ti kho deuh, le nu le pa, pi le pu cung hmanh ah
toidornak nun cu a um ti lo.
Nawl kan ngaih lo ning-- Mahnak upa
deuh le nu le pa nawl ngaih cu chim lo hruai tu,hro a hmang mi, dantat a hmang
mi le vuak zong a hmang mi sayate le tlangbawi nawl zong kan ngai ti lo.Ral kap
nawl hmanh kan ngai ti lo. An um hngan lawngah kan tuah. A cheu le bang cu kan
theih ve ko ti phun in kan um. Chin miphun chungah nawl a ngai mi hmuh awk an
um ti lo.
Zawnruahnak nun-- Mi rum deuh nih mi
siifak zawnruah, mi thawng deuh nih mi der deuh zawnruah, mi fim deuh nih
mihrut deuh zawnruah, upa deuh nih hngakchia deuh zawnruah, ngaknu tlangvaal
nih tar deuh le nu le pa zawnruah, sayate nih sianghngakchia zawnruah, zungtthu
pawl nih mipi zawnruah deuh le Pastor te nih Khrihfabu zawnruahnak aum ti
lo.
Tthitsa kan ngeihlo ning--Nungak
tlangvaal kong in kan zoh lai. Tu lio nungak tlangvaal pawl zoh tikah nungak
pawl nih an duh cuahmah lio mi, nang le kei cu thihnak dah ti lo nih cun kan
then hlah seh, kan ti mi kan tlangvaal zong kha ramdang um tlangvaal pawl nih
an van cah tik hna ah cun lo diam in an choi tak ko hna. Ram dang i an va
um tikah fawituk in an pasal le he zong then an ngamh fawn. Nutung pawl nih an va
le phaisa kuat mi in duh chungin tlangvaal he nuamhnak ah an hman. Tlang
vaal pawl nih le an duh tuk mi le an dawt tuk mi nungak zong kha ramdang
an phak hnu cun midang ah fawituk in an i thial kho. Patung zong dang hlei
hlah. Cu ti tthiam tthiam. Nungak tlangvaal duhnak le nu va i duh dawtnak bia
tiam cu thlitu lak voih voih he ai lo cang. Delhi Pastor pakhat le bang
nih cun a tu chan ah sau pi i duh phung a si ti lo. Zei catiah sau tuk duh
ahcun an vai vuan a ti.
Thilfir a tam ning-Mi um lo kar thil
hmuh mi paoh kan mah ta ah kan ruah cang. Lo ah rawl siseh, zil pum mai pum
zong chiah ngam a si ti lo. Mi um lo kar ah Innka baoh le thingkuang baoh a tam
ning, Khual lam ah fir in a vaak mi an tam ning, lih chim a tam ning, Pakhat le
pakhat kar ah bia hman chim a um ti lo. Dawr tuah pawl nih kan thil zuar
mi kan hauh lo ning in kan hauh hna i, nang cu kan dawttuk mi na si le kan
tthumh ko lai kan ti. Lih lawng te kan chim. Online zongin lih lawng te kan
chim, Khrihfabu zongah cu thiamthiam. Cunglei he i pehtlaihnak ah cheuhra
cheukhat kha kan lih lawng tein kan chim.
Kan
mah zawn lawng kan i ruat- Midang nih co ve hna seh, kan inn pa nih co ve hna
seh, kan theih mi an thei ve sual lai lo hei chim ve hna ning ti a um ti lo. Kan
mah caah cun ningzak zong kan hngal ti lo. Voikhat ah ka hawi le he va kan pel
i chuntlung ah patlung a rak paar tthup ko. Ka hmuh i kai lawm tuk i ka hawi le
ka hei auh hna. An ra i an i lawm tuk cio hna. Cu lio ah kan hawipa upa bik nih
cun kan phawi mi paoh kan mah te nih kan i lak lai a ti i, a nih nihcun a kut
pahnih in a hui dih i, a tlu mi paoh kei mah ta a ti i, a dang cu ei khat cio
hmanh kan ting ti lo. Cu bantuk cu tuchun Chin Miphun cu kan si cang.
Nehsawh thlanglamh a tam ning- Mirum
deuh nih mi sifak deuh, thazang tthawng deuh nih thazaang der deuh, mifim deuh
nih mihrut deuh, cataang sang deuh nih cataang niam deuh, upa deuh nih
hngakchia deuh, kan nihsawh kan thlanglamh hna ning zoh tikah lungfaak ngai a
si. A dang tampi an um tung rih kan chim cawk lai lo.
Cucaah atu chan kan Chin miphun
nunnak le nunphuung zoh tikah kan miphun hmelchunhnak vapual hi, tahchunh awk
ahcun kan i tlak ti hrim hrim ti lo tiin ka hmu. Hi ca a rel tu hawi dawt nang
zong fak piin ruat ve law, ti sawm kan duh hna. Kan nun phung kan thlen ttung
lo ahcun Kan miphun hmelchunhnak "Vapual" tu hi thlen a
hau hnga.
Mr.
Stalin Tha Cung Lian
No comments:
Post a Comment