Pathian Thluachuah Hrawmh Nun

                        Rev. Bawi Lian Thawng

 

 Kan Bawipa Jesuh Khrih a Lungthin MURU ah hin…Midang ca NUN, RIANTUAN le a   SI NING  midang HRAWMH hi a si zungzal…Amah Keneh a zulmi hna nih kan i cawn awk ah a herh ngai ngaimi a si. Thluachuah Hrawmh Nun kan ti tikah, Hrawmhmi maw na si, Hrawmtu dah? Khrihfa kan si hnu ahcun..Midang Hrawmtu si ding hi Jesuh nih a kan cawnpiakmi a si.

 I Peter 4:10 ah “Pathian laksawng kengtu tha bantukin Pathian sinin nan hmuhmi  laksawng kha midang ca thatnak ah hmang cio u” ( Hi Bible cang thimmi he hmunkhat ah Rom 12:8, Rom 11:17,Rom 1:14,16, Lam 2:40-47,Lam 4:32-37 hna i zohchih hna usih) Thluachuah Hrawmh Nun he aa pehtlai in Thil pali (4), kan Bible nih a kan Cawnpiakmi an um.

1. The Life of the Early  Christian Church (Khrihfa hmasa bik hna an Nunnak le Thluachuah Hrawmh Nun.......... Khrihfa hmasa bik hna i an nunnak ah aa dawh ngaingaimi pakhat cu Nun Hrawmh nun hi a si. An Changreu kha an cheu hna i lunglawmte le toidornak lungput he an ei tti hna. An hmuhmi Laksawng phunphun kha Lamkaltu hna ke hram ah an chiah i aa herhbaunak paoh paoh ah an hman ti hna. Zumtu hmasa hna Nunnak ah zohchunh awk tlak an Nunzia   hna cu:: (a).Nun Hrawmh Nun zia dawh an ngei ..(b). Atu le atu an i puum i Pathiabia an duh ngaingai,..(c). Kawp-thipthepte in an um hna,..(d). An Hruaitu hna kha an tihzah hna,..(e). Mi dang nih an hmaizah hna i thluachuahnak an hmuh mi dihlak lungtho tein an i hrawm....Hi nun hi Jesuh Nunzia dawh a si i Khrihfa hmasa hna nih an zulh i a Nunnak in an langhter mi Nun Hrawmh Nun a si.

2. The Gifts from God (Pathian nih a hleikhun in pekmi laksawng) Pathian nih a Hleikhun in Pekmi ti tikah amah Pathian dah lo, midang nih pek khawh lomi thil tinak a si. Greek holh in Charismata ti a si. Asullam cu Pathian nih a Veel in a kan pekmi Sunghlei Laksawng..Pathian nih Pahrang, Sunghlei thiamnak a kan  pekmi khi a si. Rom 12:8 ah  Kan ngeihmi thil midang hrawmh ve kha a si ahcun Siangte in kan hrawmh hna awk a si..Pahrang Pathian nih an pekmi na Thiamkhunmi kha siang tein midang caah hman, hrawmh, le cheuhbauh nun hi a si. A cheu nih an Pahrang(a hleite in an thiammi) hi Midang hrawmh an siang lo…anmah ca lawnglawng ah  an hman…Hakha Khuapi ah khin..Donus tuah a thiam taktakmi chungkhar an um….an  Changreu cu a thaw khun i Midang ta nakin a iang a um deuh. Asinain zeitindah Donus changreu a nawnning a si cu anmah ca lawngah an chiah. Midang Hrawmh cu anmah caah a thathnem bantukin an ca zong ah a nuam tuk ve…Midang bomh cu DAWTNAK le ZAWNRUAHNAK..HNAKKARTENHNAK in a chuakmi a si i a sung tuk, a thiang tuk, a tha tuk, Jesuh Thinlung Muru a si fawn. Laimi cheu khat belte Mi an bomh tik hna ah an kan thei sual lai lo ti an phang i midang an chimh tawn hna. Jesuh tu nihcun..Midang va chim hna hlah uh a ti. (Mk 1:44)

3. Sharing the Blessing of God to Others ( Midang sin ah Pathian Thluachuah cheuhbauh nun)

Mithiang Peter nunnak ah Mi dang caah ti hi a cawnpiaknak pakhat a si...Khualtlung tluninn onh dingte hna, Pathian sinin hmuhmi laksawng midang hrawmh nunte hna,Tem-innak i hawm tinak nunte hna an si i a donghnak ah, hi Nunning in a nungmi hna cu Pathian Chawkengtu tha  sinak ro an co ti a si....Hi Nun dawh he aa pehtlaiin Laimi kan Nunphung pakhat a si mi Tlangzamh Nunhi ruat hnik hna usih( TABC-Vanlo Gospel Team a hmasabik hna nih hi nun hi Lai Kokek Nun a si an ti)

Tlangzamh timi cu Laimi nih Khrihfa kan si hlanpi in kan rak ngeihmi Kokek Nunzia dawh pakhat a si. Hi Zatlang nun dawh nih Hmeinu Hmeipa, Ngaktah Buangro hna caah Ramsa  ei ve khawhnak an hmuhnak a si. Sakap pakhat nih Sa ngan (Neng,Ngalkhat,tbt) a kak tikah amah lawng nih ei loin Khuapite Tlang a zamh hna i U ting Nau zo cio in a phawtzamh hna..Nuhmei nu nih Sa a dawi kho lo nain Sa Tlangzam sa a rak ei ve tawn.(Lai Paraltha Sakap  nih an chim tawnmi cu Sa 300 ka Kah, Sazam voi 5 ka zamh an ti tawn). Hi Nun hrawh Nun hi zeitluk in dah a that. Nihin Lairam ah, hi nundawh hi a ziam dih cang. Sakhite kan kah hmanh ah Innpa nih an kan thei kho ti lo i Market tu nih an theih deuh. An chimmi cu; Sakhi kah nakin Varit kah a hlawk deuh ti a si(an chung le nih an ei, Varitsa cu). A tu ahcun Varit hmanh hi mah nih ei set a si ti lo. Khrihfa kan si hlan hmanh ah kan rak ngeihmi Kokek nunzia a tu Khrihfa kan si kan ti hnu ah a lohtlaumi hi a ho mawh dah a si hnga?  Nunphung maw.. Kanmah dah?....Hi Tlangzamh Nun hi Jesuh Lungput pa khat a rak si ve hrimhrim ko.

Hakha peng Phaipha khuahlun ah hin Pu Lian Cin an timi pa, Miphun le ram, Khua le tlang a daw taktakmi pa a um, amah hi a Kut pa hnih te in a ngei lo. Sihmanhsehlaw Phaipha fanau pawl hna caah Kum 2 reng lo Laica a Ke in a tial i a chimh hna, Laica rel le Laiholh- Thangthar fanau hna nih an thiam. Kan Pa Pu Lian Cin nih Fimthiamnak a ngeihmi cu amah ca lawng si loin  Fanau hna caah a Ke bakin Ca a tial i a chimh hna i a Fimnak a hrawmh hna. A mah hi Pa raltha zong a si i an khuataw ah a ummi Bawinu tiva pi ah a Ke thiamthiam in Nga a sio khomi a si...Nihin ah a mah cu a um ti lo nain a Keneh dawh cu a nung peng ko. Fimnak hrawmh cu a NUNG peng. Vuleicung Si-ai lei he aa pehtlai in Mizaw mi hna caah a herh taktakmi Penicilin sii tha tukmi hi 1928 kum ah Alexander Fleming nih a rak hmuh hmasa bik. Hi si hi Zawtnak sivai hrik pawl thahnak ah a tha bikmi a si ( Antibiotic). Fleming nih ahmasa bik a hmuhmi Penicilin si hi amah ca lawngah rak hmang sehlaw zeitlukin dah a thathnem i a rum  hnga. Midang kha a fimnak le a hmuhchuahmi kha a cheuh ve hna i Vawleicung Sii thiammi hna nih Cilin group he aa pehtlaiin Sii phunphun ser an hun thiam. Zawtnak hrik phunphun thahnak Sii an ser chin lengmang. e.g..Amoxcillin, Ampicillin tbt Cillin group tampi a rak chuah. Laimi a cheukhat cu  kan Fimthiamnak hi midang ngeihter ve dingah kan i harh ngaingai. A bikin IT Chan kan phanh tikah Computer Skills (Computer Fimthiamnak) hna hi mah bingte in thiam khun i midang theihter lo hna hi kan i zuam. Jesuh lungthin ah teh?. Fleming cu a thi diam cang. Asinain nihin ah nang- mah le Keimah hmanh nih Penicillin cu kan hman i kan dam. A va that ning hi..Thluachuah Hrawmh nun hi….

CBA ram Khampat khua ah  IP.Star a ngeimi Chungkhar pakhat, Nizan tihni te ah an um. An riantuannak ah an chungte piin an cawl i an ba ngaingai, manh caan a ngei kho lo. Innchungkhar caah Toh awk, Pawcawmnak  ngaingai a tlak fawn lo. Cu Seh cu Kalaymyo khuapi, Tamu Khuapi ah hei thial hnik hna sehlaw...chun zan in a lawng ding khi a si lo. Nunnak ah a hleihluat tuk ko hnga. A ngeitu nih a chimmi cu; Khampat khuami nih Vawlei pumpi an hmuh khawhnak le, Riliral ummi an fale he an aw, an mui an i hmuh khawhmi le, hi IT Fimthiamnak hi Khampat mi hna nih an thiam ahcun cucu kan miakmi a si ko a ti....Nun hrawmh Nun kan timi ah hin..Lam hmuhsak i Mit deiter hna hi a rak sung tukmi a si.

4. Sharing the Gospel to Others-“Gospel for All” (Thawngthabia- Midang Hrawmh Nun)

Pathian nih Vawlei a dawt tuk caah a Fapa ngeihchunte a kan pek, hi Dawtnak hi Thawngtha bia Midang hrawmh khawhnak caah Suttung a si. Jesuh Khrih, vawleicung a ratnak chan cu Mi vialte nih Khamnak an hmuh khawhnak ding caah a si. Mithiang Paul nih Jesuh tlanhnak Thawngtha a zumh hnu ah hi Thawngtha caah Leiba, Mi vialte caah ka ngei a ti.Thawngtha hi ka Zahpilo, ka Zumh hrimhrim fawn...zeicah tiah a zummi vialte hna caah Pathian Khamhnak hmual a si a ti than(Rom 1:14-16).

  Pennak Tlung Cang Ko She ti a si. Pathian Pennak cu a phan cang, mi vialte caah a si. A thei rih lomi hna caah Chim/Phuan rian lianpi kan ngei. CBA-Kalay zong Kum 25 ral ah a kai ve cang, Thawngtha phuannak hmun, Pathian nih hmunhnih (2 ) ah a pek, (1). Kawlrawn Kaan khua- GBA ram AD Kum 2010 kum cu TBC(Thantlang) i Kum 100 tlinnak Centenary puaipi a si. An cangtar cu: Naah, 2. Mindat ram, Mahringhlaw ah). LCC, Delhi nih KTBA(Kanpetlet ram), Cinduai (Chinpung ram) le Apian khua hna ah Ramthar rian an tuan… Thawngthabia nih na Nunnak ah, nan Khrihfabu le nan Innchungkhar ah rian a tuan taktak tikah cun Midang Cheuhbauh lo in um khawh a si lo. CH-No. 416 ah Nunnak Chang cheu hna uh..Thawngthabia au pi cio tuah u.. a timi hi nihin kan dirhmun a si awk a si. Atu kan LCC zong Pathian nih Ramthar riantuannak caah KUTKA a on piakmi a si. Rev.Chan Hmung le Missionary Cho Naing Hungt kan Missionary an si hna. Mission rian ahhin biapi ngaimi pakhat cu: Thlahmi le Thlahtu hna hi Kutsih buin Rian an tuanti a hau. LCC Delhi nih Mission rian a tuan tikah Thlahtu hna nih Thlahmi hna sinah an veh khawh hna i  a tha tukmi a si i a sunglawi tuk fawn. Kutsih in rian an tuan, Pathian nih Theipar tete zong a kan pek cuahmah cang.Thawngtha kan ngeihmi (Jesuh)i hi kan mah ca lawng si loin Midang caah kan hrawmhmi hna hi THLARAU he aa pehtlaimi a si caah a sunglawi khun hi kong ah Pumpak in, Chungkhar in, a bu in, Khrihfabu in riantuan khawh a si…

Tu lio Ramthar riantuannak ah Biafang pakhat an hmanmite a um, Reverse Mission ti a si.(by Dr.Andrew Peh-TTC,S’pore)Asullam cu; Aa Khirhmi Mission riantuannak ti a si. Khrihfa Thawngtha hi Nitlaklei biaknak a si tiin Nichuahlei mi hna nih an zumhning a si..asinain atu ah cun Gospel(Thawngtha) hi Nichuahlei in Nitlaklei ah aa Khirh than(let than) cang. Hihi Bible ningte in a si. Thawngtha hi Nichuah laifang in aa thawkmi tu a rak si deuh. Cu caah nihin ni ah Nichuahlei Zumtu hna nih Nitlaklei kan unau hna sinah Thawngtha phuan dingah Pathian nih rian tha a kan khinh. Cucu Reverse Mission timi cu a si. CBA-Kalay nih a ngeihmi Bible Conference ah Rev. Dr. Law Ha Ling kan sawm. Laiholh bakin Bible a kan cawnpiak, kan i lung hmuih tuk, kan duh tuk,  kan cim lo i CBA ram, Local Churches pawl nih manh lo ngaiin an sawm peng. Hi lio caan ah ka lungchung ah a ummi cu; Law Ha Ling hi Mindat peng Sundawng khuami a si i hi khua ahhin Missionary Rev. Lung Tum(1953) nih Thawngtha a rak chimnak hmun a si(ZotungMissionary hna he). Kha lio can ah Lungtum nih Sundawng khua in Thlahtu hna Laimi hna sinah Thawngtha an chimte lai ti hi a ruat lai lo. Asinain a thih hnu ah Thawngthabia thlaici te cu a nung i aa khirh.  Thlahtu hna sinah Phung a chim, Mission rian cu a hnu ah aa Khirh than ti hi a hman taktakmi a si. Cinduai khua in, Apian khua in Pathian Sal pakhat ni khat khat ah cun Thlahtu hna sin ah a ra te lai. Kanmah chan ahcun a si lem lai lo. Kan fale chan ahcun aa KHRIH hrimhrim te lai.

Cu caah Pathian sin in kan hmuhmi Laksawng hna cu Midang caah Hrawm ve hna usih law, cu cu Pathian Chawkengtu tha kan sinak cu a si. Rom 11:17 ah Olive(cin mi)nge ah Olive(ram ah a kho mi) nge peh a si i atu a nunnak cu a hlan a rak Nunnak ah si loin aa pehnak nge i a Nunnak Kha aa hrawmi cu Nunnak cu a vung luang tiah kan hmuh(Cin mi Olive cu Israel a sawh i Ramlak Olive cu Gentile mi a sawh)Jesuh Nunnak ah naa peh i cu Nunnak nangmah ah a hung luangmi cu Midang caah a luan ve hrimhrim ding hi Thawngtha Nun hrawmh kan timi cu a si. Cu caah Matt 25:23 ah Zumhawktlak sal Thil hmete cung ah zumhawk tlak na si, ra law kaa lomhnak hi rak i hrawm ve tiah Bawipa nih a ti bang Jesuh nih Hi Nunhrawmh Nun hi kan nunnak ah hin bia chim ve cang seh. Pathian Thluachuah Midang na Hromhmi hna hi na philh ko lai, a caan a sau hnu ahcun. Asinain a nung peng i ni nikhat ah cun a rak Kir than tawn, na chan ah cun a si lem lai lo, na tefa chan ah a si te lai.Thlua- chuah  hrawmh cu a Cotu nakin a Hrawmtu nunnak ahhin a nuam deuh. Zei a va si ah Delhi kan um lio hi Caantha bik, Caan rem bik Pathian nih a kan pekmi a si…Thluachuah na Hmuhmi cu Siangte le lunglawmtein Midang HRAWM ko hna…Jesuh aa lawm…Na Fimnak, Na Thiamnak, Na Thazaang, Na Chawva dihlak in Pathian Mithmai zohbu in…HRAWMTU si hram ko…Amen.