DAIHNAK KAN CHIAH TA HNA

                                                  ( John 14:27)

“Daihnak kan chiah ta hna, keimah daihnak cu kan pek hna. Vulei nih an pek hna bantukin kan pe hna lo. Lungrethei le vansang au in um hlah uh. Nan thin zong phang hlah uh.”

Bible Scholor  pakhat nihcun daihnak kan chiah ta hna ti i, a kal. Ai ruat than i, hi hi cu a har deuh a ti i a kir than i “keimah daihnak” kan chiah ta hna a ti.

Atu kan vulei khua can zoh tikah daihnak a um maw?: Ram kip ah buainak a chuak. A nai deuh mi kan chim ahcun Iraq president Sadam Hussein kha vulei buaitertu a si a ti US nih  a tuk i vulei ah daihnak a um hlei maw?... Bin Laden a chuak than. A thuat than i a thah. Bin laden a thih hnu in daihnak a um hlei maw? Um hlei lo. US tadin vialte a leak tu Assanger a hung chuak than. Ruah loin piin ISIS pawl an chuak i vawlei hi tuksapur in an hun chiah. Vawlei cung ramkip in fonh in US nih a hruai hna i an tuk len hna nain daihnak a chuak kho hlei rih lo. A tu lio ah  a cang than ding tiah ruahmi US le North Korea buainak hi zeitindah a si lai timi ruah ah lungrethei taktak a si. Vawleipi thingphang in a kan chiah. US le Russia er-taunak hi a linsa chin lengmang zeidah kan lawh te lai. US hi vawleipi daihnak caah rian ka ttuan a ti a buaimi ram kip daihter ai zuam kan ti nain amah ram chung lila zongah buainak phisin cawk lo in a ngei.

Kan Kawlram: Kan kawlram kan zoh tikah thlennak Democracy ka tuah a ti i kan ram chungah daihnak a um taktak maw/ Um hlei lo. Kachin ah buainak a dih kho lo an i thua peng thiamthiam.  Mithi an tam cang ning ruah ah tuk sapur a si. Nizan nai Panlong Conference cu kawlram mi ramkip um le vawleipi nih kan zoh cuanh cio nain thatnak lam a chuak kho hlei taktak lo.

Kan Laitlang : Kan Laitlang ah daihnak a um maw? Um hlei lo. CNF le cozah peacetalk an tuah i kan i lawm ngai hna. Nai ah a cozah nih an sakhan chung tiang bak an va luh hnawh hna. CNF nih lut hlah uh an ti hna nain cozah ralbawi nih an duh maw duh lo. An lut chih zeitikah dah a thuat ve te hna lai a fiang lo. A buai kho mi kan si.  Daihnak a um lai ti ruahchannak tlawmpal kan ngeih lio ah ruah lo piin thlichia le tilian nih a kan den i kan Hakha khuahlipi zong lungretheih vansannak in a kan chiah.

Biaknak: Kawl cozah biaknak rialdipnak a tuahpeng rih. Kanmah biaknak ai khatmi lila chung zongah buu khat le buu khat. Evangelish le pastors soiselnak. Khrihfabu khat chungah upa le upa, hruaitu le mipi kar buainak a tam tuk.

Kan Vulei: Kan vulei khua caan zoh tikah vulei mifim(Sciencetist) pawl an buai cang. Vulei cungah ruah lo pipi in khuaruahhar thil, van chiat pui cimhnak a chuak. Ruah lopi in meitlang puah, tilianh a chuak. Vanlong a tla, Tinbaw a pil, motor accident tbk nih nifatin a chilh in a kan chilh. A linh tuk ruangah ruahlopi in vawlei hna a kaang. 2010 maw a si kha Australia hna ah nilinh ruang bak ah vulei a kaang ciammam minung tamtuk an thi. Delhi zong a linh ruangah kum chiar te minung tamtuk an thi.  A kiknak ram kan zoh tikah a kih tuk ruangah a thi mi an tamtuk. Sciencetist pawl nih an chim ningah Nika a tuamtu Ozone hi thap riat a si an ti. Cu thapriat cu a tlum dih cang i thap khat lawng a tang cang an ti. Cu thap khat cu a pem sual ahcun vulei hi a kaang dih ding a si. Vulei cung khuacaan le thilsining zoh tikah vulei ahhin daihnak thlam cu a leng hrimhrim lo. Lungretheihnak, thinphan thlalaunak lawng tein a khat. Cu ka cu zat an thi, cu ka cubantuk an tong ti lawng te a si.

Kan mah  Personal chungah teh daihnak a um hlei maw: Kan pum chung (Aa-zung-nga-pa) kan ngeih mi kan zoh hna lai:

1.Mit :  Kan mit in vulei cung thil dawhdawh kan hmuh kan zoh hna. Film thatha kan zoh, thilnuam phunphun kan zoh i kan i nuam taktak. Asinain mah cu hna cu an vun dih minute panga hmanh a rauh hlan ah kan i nuamnak a dih ko. Daihnak a kan pe kho maw kan mit nih teh pe hlei lo.

2.Kan Hna: Kan hna in bia nuam nuam le hla thatha kan ngai. Kan duh mi hla te kan vun ngaih ahcun kan i nuam ngaingai. Asinain a vun dih caan tlawmpal ahcun an lo dih ko. Daihnak a kan pe hlei lo.

3.Kan Kaa: Kan kaa in thil thawthaw kan ei, kan duh mi te kan ei zongah caan tlawmpal ahcun an lo dih hawi ko.

4. Kan Hnar: Kan hnar in thil rim thaw thaw kan thei ko nain caan tlawmpal ah an lo dih i daihnak a kan pe hlei lo.

5.Dream (Seih-Ku-Zin) : Thil nuamnuam le thil thatha Seihku kan zin  lio ahcun kan i nuam kho taktak. Nungak nih tlangvaal kong Seih –Ku kan Zin ahcun kan i nuam kho tuk. A cheu nih fimthiamnak kong kan Zin, a cheu nih rumnak kong kan zin i kan i nuam kho taktak. A chel caan ahcun chonh hmanh kan hngal tawn lo. Asinain caan tlawmpal ah an lo dih ko. Daihnak a kan pe kho taktak hlei lo. Hi kan pum chung Aa- Zung- Nga- Pa zong nih daihnak hi a kan pe kho hrimhrim lo.

Solomon : Solomon tuanbia kan zoh tikah vulei cung siangpahrang minthang pakhat a si. Hlan lio siangpahrang cu tu lio siangpahrang he an i lo lo. Zei department paoh an mah nih an tlaih dih i an uk dih. An lal kho taktak i an bawi kho taktak. Solomon hi Kum 20 a si ah Siangpahrang tuan mi a si. Pathian sinah fimnak a hal i Pathian nih rumnak zong a chap chih  mipa a si. A nawl ngaih ning zong a sang taktak. Kawlram Uktu Than Shwe he tahchunhnak tha ngai a si. Than Shwe a lal ning kha cu nan theih cio mi a si caah ka chim ti lai lo. Solomon a nawl ngaihnak a sang ning hi Lam i ai chok cuahmah mi  nungak hmanh khi a mit a thit hna ahcun a nupi ah ai ser khawh hna. Pumsa nuamhnak in a duh mi thil paoh a ei ding khomi pa a si. Asinain nazi pakhat hnih chung lawng a daih. Atu cu building tha taktak in ka sak lai cu chung ah thil phun tling ka chiah hna lai i kai nuam lai a ti. Hlasak thiam thiam, thil dawh phunphun a chiah hna nain  hnangamnak a hmu hlei lo. Hi tluk in a rummi, nawl a ngeimi,a fimmi Siangpahrang lianngan a simi Solomon hmanh nih vulei ahhin daihnak a hmu kho hlei lo.

Minung: Minung paohpaoh hi hnangamnak, daihnak,lawmhnak a duh le a kawl mi kan si. Kei zong kai nuam deuhnak le hnangamnak ka hmu deuh hnga maw tiah Delhi ah ka ra. Ka hmu maw? Hmu hlei lo. Delhi ka phak ka ah ruah lopiin ka zaw i ka zeeng ko. Ka lungre a theih ning. Ka van san ning. Cu tikah hi vulei cungah minung nih daihnak hnangamnak kan kawl mi hi zeihmanh an si lo zia ka van i hi sermon hi ka lung ah a chuak i ka tial. Tuzaan caan i a ra mi hawidawt nang zong hi bantuk hi a liam cia caan ah na ton caan tampi  a um lai. Ramdang ummi pawl zong hi an I nuam ngai lai tiah kan ruah hna nain an lilen le an van san caan hi a tampi cio. A chim kho deuh nih an chim tawn le bangah cun tahnak hna  si.

Laimi: Laimi kan sining le bang ahcun phaisa kan ngei lo. Cawmtu zong kan ngei lo. UN lei zoh tikah ruahchannak a um tuk lo. Zingzaan ei ding kong ah kan buai, zawt le fah a si rih. Zeihmanh hi kan caah lawmhnak le hnangamnak cu a um hrimhrim lo. Lungretheihnak le vansannak lawng tein kan khat. Kan si lawng a vaang ko. Kan caah daihnak le hnangamnak pakhat hmanh a um lo.

Tlangkawmnak : Asinain Khrihfa mi, zumtu kan vaan a thatnak cu Jesuh Khrih nih “ Daihnak kan chiah ta hna, hi vulei nih an pek mi hna daihnak bantuk a si lo, keimah daihnak tu kan chiah ta hna” a ti. Mathai 11:28 ah “ Rethei le thilrit mi vialte hna, ka sinah ra tuah, dinnak kan pek hna lai” ti kan hmuh. Hi vulei ahhin minung nih daihnak cu kan hmu kho hrimhrim lo. Cucaah Jesuh Khrih sin tu ah i mer hna u sihlaw, a mah daihnak kha I lak hna usih. A mah daihnak kan I lak hnu lawng ah vulei ahhin hnangamnak le daihnak cu kan hmu kho lai. Jesuh nih daihnak kan chiah ta hna timi hi  vulei thil daihnak a silo, a mah sinah i mer i a mah he um tti kha a chim duh mi a si. Khrih daihnak ilak cio dingin careltu nan zate kan sawm hna.

Stalin Tha Cung Lian