Phuntungtu

Phuntungtu mekazin hi ka rak sunsak ngaimi mekazin a si. Hakha a ummi nihcun caan hmaan in kan rel kho lengmang lo. Ka hawipa Johnny ~ial Awi hi India ah sianginn rak kai kaw, a rak phorhcaante lawng ah rel khawh a rak si. Atu cu ka rel lo nak zong a sau cang. Ka rak sunsak khunnak cu Miphun dawtu hna nih miphun dawtnak thinlung he miphun dawtnak kong an `ialnak tiin ka rak hmuh caah a si. Atu ah ka sunsak ngaimi Phuntungtu caah capar `ialnak caan`ha ka hun hmuh cu ka lawmh hlei ah ka khuaruah a ka tamter. Miphun ca ah a nunnak a thapmi pawl lawng nih `ial dingin ka rak ruahmi a si. Ka sunsak ngaimi a rak si bantuk in `ial zong hi ka ngamh lo. Asinain capar `ial siaherh ngai in hawikom nih an hun kan sawm caan ah manhlo le daithlan ruang i kan `ial lo ahhin aa daw ciami hawikom he zong i hlatnak bantuk ah a can caah hin “Phuntungtu” timi he a pehtlai in ka siaherhmi tete `ial ka hun I zuam ve. Keimah bantukin Phuntungtu mekazin a sunsaktu hna hi ka capar nih nan lung an tlinterlonak hna cungah ka ngaithiam hram ko uh tiah lawmhnak bia chimhpah in biahmai`hi ah nawl kan duh hna.

AHO DAH PHUNTUNGTU?

Ahodah Phuntungtu? Kei ka rak ruahnak ahcun a nunnak miphun caah aa thaapmi hna kha Phuntungtu in ka rak ruah hna. Cucaah Phuntungtu mekazin hi thinphang lengmang le mi ral `ihte in ka rak rel duh ngaimi a rak sinak zong cu a si. Keinih ka rak ruahning le mi cheukhat ruahnak a rak i khat lo. Keimah khua tuaktan khawh lo zong a si lai. 2007 le 2008 ah hin hmun hra ah ka hawile pawl he cawnpiaknak le ceihmai`inak kan tuah. Cu ahcun kan tlangtar cu “Sining le Dirhmun Zoh`hannak” ti a si. Cun kan ni cherhchanmi cu Genesis 2:26-28 a si.

Pathian nih hin-

(1) Amah muisam in Nu le Pa a kan ser.

(2) Nu he Pa he thluachuah a pek hna.

(3) Pa he Nu he `uanvo a kan pek cio.

Nu le pa kan tinvo kan `uanvo kan nitluk kan ti tikah Pa cheukhat nih an duh hrimhrim lo. Pa cu “Ci” thlahtu Phuntungtu kan si caah kan sang deuh tiah an kan ti lengmang. Ka rak lehmi hna cu papawl nan “Ci” kha tuzan thawk in leng ah vorh tuah uh, nanmah lawng nih phun nan tun khawh le tun khawh lo kan zoh tuah lai ka ti hna. Mi cheukhat cu an ni nih sek. Thinhungmi zong cu an rak um ve ko lai. Phuntungtu hi pa cheukhat nih pa hi Phuntungtu kan si, tiin an I uarpi ngai, an i sunhsak ngai. Anmah lawng in phuntung kho ah a ruat sualmi an tam ngai. A taktak le a ngaingai ahcun Pa nan “Ci” cu Nu nau-inn chung ah siloin a leng ah chuah u law, nan Ci cu amahte in Minung pa ahcun a cang kho hnga maw? Zeitihmanh in Nu nauinn lo cun Phun cu tun khawh asi lo ti cu a fiang ko.

PHUNTUNGTU NIH ZEIDAH A CHUAHPI?

Laimi nih Phuntungtu ti hi kan uar ngai. Phuntungtu hi pa bak ah ruah an si tikah Pa dirhmun a santer. Nu dirhmun a niamter caah Ro conak zongah hin Nupile nakin vapa a “u” le “nau” silole unau fapale nih tinvo an ngeih deuh. A taktak ahcun Nupi le nih dah kaw kawlpi le khawnpi a si cu. Nu le va cu Khrihfa phungning in pumkhat kan si. Nain Laimi nih “thlachiat” ruahnak kan ngei ti lo. Fanu le nih hin fapa tluk in roco khawh a si lo. Pa cheukhat nih an timi cu, “`ate le thlamte,” pei a si cu an ti. Tuchan ka theih tawk ah fapa nakin fanu nih Nu le Pa an zohkhenh deuh in ka thei. Kawlram ralkap uknak a chiat le a `hat cu keimah nakin careltu nih nan theih deuh lai.

An ti tawnmi cu, “Thinhun na duh ahcun Kawl ralkap uknak kong ceih u law, na thinhung bak ko lai,” an ti. Hi tluk a simi Kawl ralkap nih hin dahkaw roconak ah Nu le Pa tinvo tlukte in a tuah cuh. Khrihfa kan si bu zongah Phuntungtu kan si, pa hi kan sang deuh, kan fim deuh tinak hi nihin tiang a lo kho rih lo. Zeidang cu a sau tuk lai. Cheukhat Pastor pa hmanh nih Pastor nu cungah namnehnak an kan ngeih. Pathian nih Nu le Pa, Bawi le Sal a thleidang lo ti cawnpiaktu hmanh nih mah le mah a sang deuh in, i hmuhnak thinlung an ngei. Hlan ahcun Mirang nih mi nak an rak hleidan tuk hna ti hi kan rak theih tawn. Nain tu ah cun US ramkulh uktu hmanh ah mi nak an thim ko cang dah ngai. Nihin ni tiangah Khrihfabu tampi chung ah Nu le Pa thleidannak a ummi hi Laimi nih Phuntungtu hi pa lawng ta ah an rak i ruah sual i, hi nih hin a Nu le Pa thleidan nak fakpi in a chuahpi. Nu namnehnak a chuahpi. Darkhuang cumh phung nupi velh phung ti hoi hna hi Krihfa phung cu chim lo vawlei phung hmanh in a tlak ti lomi a si.

Kei cu kan miphun a cawi sangtu, a nuntertu kha ka ca ah Phuntungtu an si. Abianaah; Kawlram hlasak thiam minthang Sung Tin Par cu Lainu a si caah cheukhat Laimi le Laipa caah Phuntungtu a si kho lai lo. Nain kei ka ca ahcun Chinmi Phuntungtu a si ko. Kawlram a cheukhat ahcun Chin timinak in Sung Tin Par ti cu an theih deuh. Cu Sung Tin Par an theihnak thawng cun Chin timi zong an theih chih i, kan thilthuam zong an uar phah dih. Ci thlahtu kan si ti men hin cun pa pawl nihhin a sang deuh ah i ruah chihnak hi cu kan miphun hnulei ah an kan piltertu asilole kan `hanchonak a kan dawntu a si lai. Laipa lawng nih Ci nan thlah kho lo i, miphun dang zong nih an thlah cio ko lai nain, atu chan ahcun a fim deuh ram le a `hangcho deuh lungfim deuh nih cun Nu le Pa thleidannak hi an hloh chin lengmang cang.

Keimah ka tonmite hun langhter ta ka duh. Rev. Biak Kam nih voikhat cu hi ti hin a ka ti. “Na pu Rev. Van Lo, na pa Rev. Sang Awi le na pa Hrang Nawl nih an kan thih tak i, Carson (Sang Awi fapa), Thawng Bik (Hrang Nawl fapa) le adang pafa hi Pathian nih thluachuah pe hna in an pupa keneh zulh kho hram hna seh,” a ka ti. Ka lehmi cu, “ziah kei tah,” ka ti i, nang cu Nu pei na si cu a ka ti. Hi lungput hi Phuntungtu timi nih a chuahpi mi a si.

Laica Kawl ralkap Cozah nih cawn phih ruang le Laimi nih kan holh, kan ca le kan hla kan uar lo kan thiam ti lo ruangah a pehpeh in Lai Hla tel in kan nunter lo ah a si khawh `ung lo tiah Ram hla, Len hla, Pathian hla, Christmas hla le Zuun hla tiin docawi thlaipat buin heh! kan chuah. Atu ah zeitluk in dah kan bia le kan hla kan uar cang. Hi hla chuahnak ah Nu hlasak thiam hna le Nu muidawh hna nih zeitluk in dah kan miphun caah thil`ha an tuah. Hi hna vialte zong hi ka caah cun Phuntungtu an si ko. Fapa `ha fanu `ha chuak lakin a zohkhenhtu hna Nu zong Phuntungtu ka caah an si ko. Pathian nih hin pa lawng rak zoh sehlaw Abraham fater Ismail thluachuah a rak pek diam ko hnga. Nain pa lawng a rak zoh lo i Sarah fapa thengmang thluachuah a pek kha zapi nan theih cio dih. Laipa Lainu a `himi le Laipa miphun dang nu a `himi an fale cu an i lo bal lai lo. Cucaah Pa lawng nih phun nan tung lo i, Nu zong nih hin kan tun ve ko.

BIADONGHNAK: Phuntungtu timi hi Pa lei kap lawng in kan i ruah ahcun kan phun tunnak ahhin hna a kan hnawhtu le kan `hanchonak a kan dawntu a si zungzal ko lai. Pa lawng hi Phuntungtu ah nan ruah rih cun, zeidang thleidannak nan ngeih rih chung cu Phuntungtu tiah i uar ngai `ung, nain misal ah tan fawi kan si. Caan a sau lengmang rih ko lai. L P E kum 25 tlinnak VCD chung i, Salai Bawi Lian Mang bantuk khan Nu nan hmuh thiam ahcun a rauhhlan ah a herh taktakmi kan Phun kan tun khawh ko lai. Atu cu amin lawngin kan i cuh, zei a herh taktakmi Phuntun khawh setsai `ung lo. Phuntungtu kan hmuhning hi ruat deuh hna u sih, kan Phun kan tun khawh deuh nakding duh tuknak thinlung he...... Bawicin

Note: Phuntungtu Megazine chungta…..