KAWLRAM NUHRIN COVO (BURMA HUMAN RIGHT)

Kawlram ah a sualmi sual phawt a si lo caah uktu State Peace and Development Council (SPDC) nih ram mipi covo a phunphun in a buar. Mipi covo, ramkhelnak covo, sipuazi covo, luhmuhzi covo le nunphung covo hna cu a phunphun in a buar hna. Kum 50 chung dengmang an uk chungah nuhrin covo zulhphung a ngei lo i upadi nih lai a rel lo. Biaceihnak zong zalonnak a ngei

lo. Cu nihcun ramkip fonh nuhrin covo standard (international human rights standard) he aa ralkahmi policy a chuahpi i nuhrin covo  kilvennak le `hanchoternak cu a phih in phih a si. Nuhrin covo cawnpiaknak cu ram chungah a si khawh lo ca ah ramri ah a thli in tuah a si. Kawlram ah crimes against humanity (Minung zapi cung ah sualnak), a hmaanlo ningin uknak, sualnak in luatternak, zalongte in chimrel khawhlonak, zalongte in bu ser khawhlonak, zumhmi ruangah thongthlaknak, ramkhelnak covo chiatchuahnak, inn lo le ram, thil le ri ngeih khawhlonak, sifak tuk siternak, bawmhnak pekmi kham le phih piaknak, ramhrin miphun covo le an biaknak chiatchuahnak, minung zuarnak le rian `uantu (Labour) hna covo chiatchuah le buar he aa khat.

(a) Minung zapi cungah sualnak (Crimes against humanity) Mi harsa bawmhchanhnak Upadi (Humanitarian Law) buar, hramhram in rian`uan le kuli phorhter, tlaihhrem, ralzaam, ramchung ah umnak hmunhma thialternak, tukdohnak a umnak hmun ah ngakchia le mipi covo buar, ngakchia ralkap, hramhram in rian `uanter le kuli phorhter, hramhram in umnak thialter le a dang thilsual tampi SPDC nih an tuah cuahmah. Hi hna pawl hi ramchung hmun tampi ah ningcang ngei in (systematically) tuah cuahmah an si i a bik in hriamnam tlai in i tukthahnak hmunah a ummi hna nih tuar khun a si. Sualphawt le dantatnak a um lo i cucu acozah hrimhrim nih a kalpimi a si. Hi pawl hi minung zapi cung ah sualnak le raltuk le sualnak (crime against humanity and war crimes) tuahmi a si tiah Rome Statute of the International Criminal Court nih a ti. 2008 Phunghrampi article 445 ah acozah rian `uantu hna nih a luancia caan ah siseh, a ralaimi caan ah siseh an tuahmi sualnak vialte ruangah sualphawt khawh a si lo tiah a ti. Hihi international Law le UN Security Council Resolutions 1325 and 1820 he aa ralchanh taktakmi a si.

SPDC ralkap pawl nih tlaihhrem cu hriamnam pakhat ah an hman. Tlangcung nu hna tinh an si. Hmulthi ling mithah lainawnnak, biaceih lo in thahnawnnak, tukvelh le hrem, a bu in tleihhrem le sal bantuk in rian `uanternak tuar in a si. Cu bantuk sualnak phunza in SPDC nih tlangcungmi hna cu a tlaihhip hna. Kawl ram Nubu hna nih 1988 in 2009 tiang ah Karen, Shan, Mon le Kachin ah nu an tleihhremmi nu 1000 an si cang tiah a ripawt. Asinain hi 1000 hi tleihhrem taktakmi lakah a pelpawi lawng a si. A ruang cu SPDC nih ram cu fek`hup in a tleih caah le tleihhrem a ingtuarmi nu hna nih

chim an duh lo caah a si. Tlaihhrem hi acozah policy a si i ramchung hmunkip ah an tuah. Cun a ingtuartu hna cu an ka phih an si nain a tlaihremtu hna cu biaceih le hlathlainak tuah loin zalong ngai in an tlong leng. Ngakchia ralkap thongsang tampi an ummi nihhin UN Ngakchia Covo Biakamnak Ca (Convention on the Rights of the Child (CRC) siseh, Kawlram Upadi siseh, Rome Statute siseh a buar. Hi ngakchia pawl hi hramhram in asiloah tlerh khonhnak in, hremnak le tlaihhremnak in luhter an si. A khawmtu hna nih laksawng tampi an hmuh. Kum 11 ngakchia tiang an luhter hna. Hi ngakchia hna hi ralram ah mine lamtu, raltutu, hriamnam phortu, sentari a cawngtu le sakhaan a thianhtu ah hman an si.

Acozah nih mipi cu sal bantuk in rian a tuanter lengmang hna. Ramkipfonh Rian ~uantu Bu (ILO) Bikamnak ca 29 ah Hramhram in rian`uan thilphorhternak le A hnuah Betchapmi Theihthiamnak (International Labor Organization (ILO) Convention 29 Concerning Forced Labour and subsequent Supplementary Understanding) cu min a thut ko nain SPDC nih mipi cu hramhram in rian a `uanter lengmang hna. Ralkap le an `hanchonak project caah nu le pa le ngakchia ti loin mipi 2

million cu hlawhman pek loin hramhram in rian `uanter an si.

Chin State lawng hmanh ah 2006 in hramhram in `uantermi 70 leng an si cang. Khuate tampi zong an i tel. ILO ah ripawt a tuahmi hna cu dantat, tlerhkhonh, tleih le thong thlak an si. Cun hramhram in an umnak an `hial hna. Ramchung ah umnak hmunhma `hialmi 1 million hrawng an um tiah zumh a si i cu lak ahcun ram nichuahlei pangah minung 470,000 tluk an si. A luancia kumhnih chungah Chaklei

Karen ah ralkap tampi an chiahhnu in hramhram in `hialmi pawl an khua thing ah an kir`han ahcun hmuh le cang ka kah colh an si.

2009 July thla ah Shan ah khuate 10 an khangh. Khuate 30 cu hramhram in an umnak in an `hial hna. Cu ruangah minung 2000-2500 kar harnak an tong. 2005 thawk in SPDC nih khuate lei ram le vawlei a chuh hna. Thilri ngeihmi pawl an hrawh. An khua ah rak kir kho ti hna hlah seh tiah lam ah mine an chiah. Karen pumpi ah mine a chiah. Cu caah umnak thi`ha ngei lo in `hialkammi hna cu mine lamh

ruangah an thi i a hliam zong an i hliam lengmang.

(b) Ahmaan lo ningin uknak, Sualnak in luatternak, Upadi lai rellonak Kawlram ah upadi nih lai a rel lo. Biaceihnak cu SPDC nih a tlaih ca ah a za a long lo i, an rian `uanning zong a thlam a lang kho lo.

Biaceihzung hna cu SPDC a dirkamhtu menmen an si. A ingtuartu hna caah aa tlakmi biachahpiaknak a um lo. Kum 21 a simi Mo Min Yo Ko cu kum 104 chung thongtla ding in bia an chah. Chim relpiaknak covo an phihpiak. Hi nih a langhtermi cu Kawlram ah upadi ningin biaceihnak a umlo tinak a si. Ramkhelnak kong ah tleihkhihmi hna cu mipi hmai ah biaceihnak, sihni hlanpiaknak covo pek a si lo. Biaceihnak `ha`hi um loin an tlaihnak hmun ah MI nih bia an chah colhmi an tam. Cun biaceih hlan ah sihni he bia i ruahnak, chungkhat sahlawh he i hmuhtonnak le tlanh (bail) tuahnak covo pek an si lo. A cheu cu thonginn biaceihnak ah an biachahpiak an si. Hmuh a leihpiaktu sihni pawl cu hna hnawh an si. Cun an laisen zong an chuh hna. Nihin ni tiang ah sihni 12 thong chungah an um. Lothlo 50 pawl caah rian a `uanmi Phoe Phyu timi sihni pakhat nih ILO ah ripawtnak ca a `ial ruangah kum 4 thong an thlak. Upadi he aa kalhmi bu ser na tim tiah an puh. Thonginn a chuah hnuah a laisen an chuh chap. Mi tampi a thattu le buaibainak a tuahtu hna cu sualphawt an si lo. 2007 lamzulh sandahpiahnak ah a herhlo tiangin `an a la I phungki le hriamnam aa ken lomi mipi cu a tuk a thah hna. September 26 le 27 ni lawng ah a tlawm bik 31 an thi ti a si. A thattu hna cu sualphawt le dantat cu chim lo hlathlainak hmanh a tuah lo. 2007 April thla ah khuate leiah nuhrin covo cawnpiaknak a tuahtu Myint Hlaing le Maung Maung Lay cu Union Solidarity and Development Association (USDA) and Shwan-aa-shin nih fak tuk in an tuk velh hna.

(c) Zalongte in chim rel khawh nak, bu ser khawh nak, zumhnak ruangah thongthlaknak le ramkhelnak covo Nuhrin covo le democracy caah rian a `uantu hna cu hrem, tukvelh, tleih le thongthlak an si. Cun zumhnak ruang ah thong a tlami 2006 ah 1185 an si. 2010 ahcun 2170 an si. Ramkip Huap Nuhrin Covo Cathanh (Universal Declaration of Human Rights (UDHR) article phawt ruang, UN Special Rapporteur ripawt ken ruang le hramhram in rian `uantermi pawl ILO ah ripawt ruangah thongthlak an si. Phungning loin sermi Bu Upadi (The Unlawful Association Act) nih zalongte in bu sernak cu a phih. Bu pakhat chungtel si ruang le phung ningcang loin sermi bu he i pehtlaih ruangah tiah suatphawt tawn a si. The Burmese Penal Code cu daite in lam a zulmi hna, bu a sermi hna, ralkap cozah cungah duhlonak a chimtu hna hremnak ah hman a si. Order 2/88 upadi ning ah, minung panga naktam but khawh a si lo. Journalist, blogger le ca`ialtu hna cu fak pi’n an ca`ialmi remhpiak an si. Atu lioah ca`ialtu siseh, internet a hmang mi minung 41 thonginn ah an um.

Canamnak le thawngpang thanhnak le internet hmannak zong cu fakpi in a tleihhip. 2004 Electronic Transaction Law nih SPDC kong he aa pehtlaimi thawngpang internet hman lo dingin a phih. Hi upadi tang ah minung 22 kum 60 thong an thlak lio hna. Mipi nih acozah thlen khawh nak nawl an ngei lo. A hman lo ningin tuahmi referendum nih 2008 phunghrampi cu a fehter cang. Phunghrampi a hran cu mipi sinah a phaw duh lo. Kawl holh lawng in `ialmi a si caah tlangcungmi nih an rel kho lo. 2008 constitution ning ah ralkap nih mipi covo cu a tleihhip khawh i thilpoipang a can tik poah ah

mipi covo a chuh khawh. Hriamnam a tlai I SPDC he kahlo ding in hnaltlaknak a ngeimi hna cu Kawl ralkap kut tangah Ramri Hngaktu siter ding le 2010 election dirpi dingin tlerh le khonh an si. SPDC thimmi Election Commission (EC) nih phunghrampi le thimnak upadi a dohkalhtu party cu thimnak ah telterlonak nawl a ngei. Cun security a `hatlonak a tinak hmun paoh ah thimnak tuah lo khawh nak nawl a ngei. Cu ruangah Khuate 3000 leng ah thimnak an tuah lo. Mah duhmi uktu thim cu mikip nih ngeihmi covo a si.

Asinain himnak timi ruangah thimnak tuahpiak an si lo. Thong a tla liomi, Electoral Upadi he aa kalhmi cu me thlaknak nawl an ngei lo. Cu ruang ahcun ramkhelnak kongah thong a tla mi 2170 nih me an pe kho lo. Thimni  zarhpi ni thengmang ah a tuah. Thim caan zong a phunphun in hlennak, tlerh khonhnak, tuanhlan me pekcianak a thli in a tuah. Ralkap lei a tangmi party caah phaisa thazaang tampi in a pek hna. Cuticun ralkap leng ah ralkap kutlaih a simi nih me tambik an hmuh. A

voikhatnak parliman zong ah tlangcungmi hna nih mah le thuam in kai khawh a si lo. Thantar (flag) zong a thlen. Arfi pakhat lawng thantar cungah a um cang.

(d) Inn lo, vawlei, thilri ngeih khawh nak covo le `hanchonak Kawl ralkap nih mipi cu hramhram in rian `uanternak, hlathlainak um loin mithah lainawnnak, tukvelh, upadi ning loin vawlei le thilri chuh, hramhram in rian `uanternak le hmun dangah kal kho lo dingin an hren tawn hna. Acozah rian tampi cu hramhram le phaisa chuh in `uan a si. Cucu tlangcung ummi miphun cungah an tuah khunmi a si i vawlei chuak thilri sawksamnak, an umnak khua in hramhram in chuahternak le an thazaang le ruahnak a derter. Ramchung vawlei le vawlei chuak thilri vialte acozah nih a ngeih tiah 2008 phunghrampi nih a ti. Cuticun tlangcungmi hna ram le vawlei cu chuh an si i 2008 September thla ah Gangaw leipang ah a ummi Chinram tlor thing a tamnak acre 45505 cu Magwe Division ah a `hial. Meng 71 a sau i meng 1 a kau. Cun Chinram `hiam`hiam ah acre 15000 cu lakphak cinnak ah a chuh hna. Andaman Rili le Arkan State ah gas le zinan a kawl. Cu project a duhlomi hna vawlei a lak in a chuh hna. 2000 ah Yebyu Township (Northern Tenasserim Division), Mon State in Pa-an khua SPDC ngeihmi sehzung ah pep in thlaknak ding caah ralkap battalion 20 a chiah. Cu ralkap nih mipi cu hramhram in an sakhaan caah le lam cawhnak caah le sentari conghnak inn an sakter hna. 2003 ah vawlei acre 6000 leng an chuh chap hna.

(e) Sifahnak le bawmhchannak Mipi nundam nakding caah SPDC nih a tuah lo i chimpit vansang sifahnak chungin a chuah hna lo. Mipi 37.7% cu sifak cazin tangah an um. GDP lawng 0.5 % cu ngandamnak ah a hman, 0.9 % lawng cacawnnak ah a hman nain 80% tu cu ralkap ca le acozah rian ah a hman. Siibawite nih kumkhat ah raifanh in a zawmi million 5-10 kar an um i cu hna lakah mi tlawmte lawng an i thlop kho tiah an ti. Mipi 15% cu ei-awk ngei loin an um i ngakchia 30% cu an derthawm tuk. Nau a pawimi 75 lak ah 1 an thi, a thimi nu lakah 50% cu nau thah ruangah a si.

Cacawnnak lei kam ah phaisa le thilri tlawmpalte lawng a hman. Cawnmi kong zong ah acozah policy dirkamhtu lawng a si. Ngakchia Covo Biakamnak Ca (CRC) zulh dingin `uanvo a ngei nain ngakchia caah a `uan taktakmi a um lo. Ngakchia Upadi ah ‘ngakchia a simi kip nih cacawn khawhnak covo an ngei lai (le) acozah nih a hunmi sianginn ah a man lo in siangteruun tiang cawnnak covo a ngei lai’ tiah a ti. Asinain ngakchia 35% cu kumnga chung hmanh sianginn an kai lo i 25% lawng siangteruun an kai kho tiah UNICEF nih a ti. Ngakchia lak zong ahhin ramchung ah umnak hmunhma `hialkam a ingtu ngakchia caah sianginn kai khawh nakding lam a har khun. Tlangcungmi hna caah acozah nih cawn nakding caah tlawmpalte lawng a pek. A pek lomi zong an um. Sianginn cu mipi thazaang in hramhram in a sakter hna. Cun a herhmi thilri dang zong mipi ta a chuh tawn hna. Thlahlawh zong mipi lila nih an liam. Acozah bawmhnak tel loin mipi 70% cu cinthlaknak in an i cawm. Cinthlakmi pawl ramdang ah kuatmi a luancia kumnga chungah a kai ngai nain, Chaklei Rakhine, Karen, Chaklei le Nichuahlei Shan, Chinram ah eidin a har ngai. A ruang cu raltuknak a um caah, uktu hna tawlrel thiam lo ruang le thlichia le tilet ruangah a si. Chinram cu a `hangcho lo bik a si i, tlunkalnak lam a chiatnak, i chonh biaknak a `hatlo cemnak, ti, mei le ngandamnak leiah a chia cem. Mipi 70% cu sifak cazin tang ah an um. 40% cu ei-din khim an ngei lo. 2007 thawk in mautam ruangah mipi 1/5 cu eiawk an ngei lo. SPDC nih bawmhnak a pek lo pinah ramdang in bawmhnak pekmi zong a phih. Nihin tiang ah derthawm tuk ruangah damlo in a thim mi ngakchia 45 an si cang.

May 2,2008 ah Nargis thliachia nih Irrawaddy Rilikam a den ruangah minung 138,000 leng an thi. Minung 2.4 million nih harnak an ton. SPDC nih ramdang bawmhnak a phih. Kum hnih a si cang nain an dirhmun a `halei a panh hlei lo. Ramkip huap Customary Upadi nih ‘mipi hna rawl tam lo dingin acozah nih `uanvo a ngei’ tiah a si nain, SPDC nih a herhmi ti le rawl a pek lo pinah mi cheukhat hlawknak le miaknak caah bawmhnak thilri pawl cu aa hlep. Cucaah zu le cangai le utlak ei in khua an sa hna. Cu pinah harsatnak a phunphun an tong rih. Phaisa cawitu hna nih lo tuahnak le nga tlaihnak ah a miak tampi in an cawih hna, khuabawi nih bawmhnak thilri an fiarmi pawl cu mansang in an zuar `han. Zuarawk an ngeihmi zong market ret nak tlawm in an zuarter hna. Hlan ah a lakin nga tlaih khawh nak hmunhma ah ralkap nih ngunkhuai an lak, cu anmah mi harsa bawmchantu hna hnahnawh a pek pinah harnak an tonmi kong thawngpang zamh lo ding fak piin aa zuam. 2009 ah SPDC nih Russia ram ah raltuknak vanlawng $ 570 Million in a cawk. Cu lio ahcun Cyclone ruangah harnak a tongmi hna caah $103 bawmh dingin vawlei pumpi ah bawmh hal a si. Cu lakah cun $ 88 million lawng ramdang nih bawmhmi a si.

(f) Tlangcungmi le Biaknak le Ramhrin Covo (Rights of Ethnic and Religious Minorities and Indigenous Peoples) Tlangcungmi hna cu ram mipi 35-40% tluk an si. Tlangcungmi hna nih federal uknak le I thlukceonak covo an duh. Asinain cucu hnulei a chit riangmang hna i thazaang hmang in a

tuk a thah hna. SPDC nih nuhrin covo rian a `uantu, ramkhelnak rian a `uantu, thilnung le pawngkam a kilvengtu, biaknak lei rian a `uan, hriamnam a tlaimi tlangcungmi hna rian `uannak le an minung tuk le thah le hrawh aa zuam zungzal. 1962 thawk in ralkap cozah nih an miphun sinak, an tuanbia, an holh le an nunphung thlen dingin policy a ngeihmi a hman. An holh sianginn ah cawn le rian `uannak ah hman lo dingin a tuah. Mon, Karen, Shan, Chin, Karenni, Arakan, le Kachin nih an holh le an nunphung a tlau lo nakhnga anmahte in an I zuam. Cucu zong cu nawlngeitu nih hnahnawhnak an pek `hiam`hiam hna. 2007 ah SPDC nih hnatlaknak a ngeihmi UN Ramhrin Miphun Hna Cathanh he ralkah in an covo a chiat chuah.Chim ram ah miphun fa 60 leng a um. 90% cu Khrihfa an si. An zumhnak he aa pehtlaimi thilri tampi a hrawh. Zalongte in biaknak a phih. Chinram lawng ah pura 50 leng a hnuai cang. A cheukhat pupa cu Chin thuam a thuamh. Kum kul chungah pura hnuainak le biaknak thlen nakding caah SPDC nih $ 7 million a hman cang. Arakan ah a ummi Rohingyas cu fakpi in a hrem hna. Thleidannak a tuah i nuhrin covo chiatchuahnak tampi a tuah. Nunphung, holh

le biaknak a dangte in a ngeimi an si. 1982 Kawl ram Mipi sinak Upadi nih Rohingya cu ram ngei lomi le ramchungmi sinak a ngei lo tiah a ti. Hihi ramkiphuap Upadi he aa kalh. 1982 upadi ning ah Kawlram chungah a ummi miphun 135 lawng rammi sinak pek an si. Cu chung ahcun Rohingya pawl an i tel lo. UNHCR chimning ah Chaklei Arakan ah rammi sinak a ngei lomi 730, 000 an um i cu hna lakah Rohingya an tam bik tiah a ti. Cu ruang ahcun an miphun sinak le an biaknak ah harnak tampi an tong. An umnak khuate le an state in a lengchuah nakding caah `hohkhansa a herh. Ramchungmi nih cun ramchung tlunkalnak caah zeitikhmanh ah `hohkhannak ca lak a herh lo. Rohingya pawl cu catang sang kai khawh nakding le siibawi, mizaw thlawptu, cawnpiaktu tibantuk rian`uan khawh nak lam an ngei lo tluk a si. ~hitumh tikah nawlngeitu sinah `hohkhansa lak a herh fawn.

(g) Minung Zuarnak (Human Trafficking) Kawlram cu Ngakchia Covo Biakamnak Ca (Convention on the Rights of the Child –CRC) le Nu cungah a Phunphun in Thleidannak Tuahmi Hrawhnak Biakamnak Ca (Convention on the Elimination of All Kinds of Discrimination Against Women – CEDAW) le Minung Zuarnak Chapmi (Human Trafficking Protocol) min a thu cangmi a si nain, ngakchia le upa hna hrawhhral ding le hramhram in hmundang ramdang ah `hial lo ding in timhtuahnak le kilvennak a ngei lo. Kawlram nih Minung Zuarnak Dohnak Upadi (Combating of Trafficking in Persons Act) a ser nain minung zuarnak a chuahpitu thil hna cu a hrawh hna lo. A remh zong a remh lo. Ramchung ramkhelnak le sipuazi lei a `hatlo chin lengmang caah le cacawnnak le rian hmuh nakding lam a um lo caah mi tampi cu khuapi deuh le Thailand le China ti bantuk ram panh in vahvaih cuahmah a si. Chungkhat (Guardian) tel loin kum 25 tang a simi nu cu khualtlawm khawh a si lomi timi upadi ngeihmi hi nu cungah thleidannak a tuahmi a si. Acozah nih va kal nakding ram `hut le dir ningcang chimh le cawnpiak a um lo caah an khualtlawnnak le rian hmuhnak caah midang hngatchan a herh. Cu tikah kal umnak ah siseh, rian`uannak ah siseh, thidawp, zuar le hlen le thawi a si `heo tawn. Zuarmi minung hna bawmtu dingah acozah nih bu a ser ko nain mi zuartu hna nih zik an nawh hna timi ripawt tampi theih a si.

(h) Rian`uantu hna Covo (Labour rights) United Nations Development Programme (UNDP) le Burma’s Central Statistical Organization ripawt ah ram mipi 30% nih chimrel tlak lo thlahlawh an hmuh tiah a si. Tlangcung mi 50% tluk nih an thlahlawh an I za lo. State Department ning ah Kawl ram mi pakhat kumkhat hlawh cu $200 nakin a tlawm deuh tiah a ti. Khuapi ahcun rian a thiam lomi

zong nih nikhat ah $ 0.50 in $1.00 an hmuh khawh nain khuate lei cinthlaknak rian a `uan mi hna nih cun cu hna hnarcheu lawng an hmuh.

Acozah `anpinak a um lo caah an rian `uannak hmun cu ngandamnak caah a `ha lo i `ih a nungmi hliamkhawnnak hmunhma an si. 1964 (Rian`uantu Hna Covo Upadi) Law on Fundamental Workers’ Rights le 1951 (Sehzung Upadi (Factories Act) nih caan hlei `uanman pek ding le khawnhliam le thihloh ah liam le cham ding timi zong acozah nih a zul lo. Upadi ning ahcun a cozah rian cu zarhkhat ah ninga chung, zarhkhat ah suimilam 35 `uan ding le private rian cu zarhkhat ah ni

ruk, suimilam 44 `uan dingin a ti. Kumkhat ah hlawhpek in ni 21 khunh lak khawh a si.

Asinain nihin sehzung ahcun zing 7 in zaan 11 tiang zarhkhat ah ni 7 an `uanter hna i caan hlei `uanman le dinh ni zong an ngei lo. Kawl ram nih ILO Convention 87nak a simi Zalongte in Busernak timi min a thut ko nain, rain `uantu pawl cu bu sernak nawl a pe hna lo. Bu cu a thli in tuah a si i harnak a phunphun an tong. Nihin tiang ah rian `uantu thong a tlami 31 an si. 2010 ah Rangoon ah dai tein sandah a piahmi rian `uantu hna halmi cu nihin ni tiangah pek an si rih lo.

By ; Ro Lian (Phuntungtu)